Interactieve stadswandeling Verborgen verhalen van Groningen

Via deze stadswandeling leer je de geschiedenis én het heden van de stad Groningen kennen. Ontdek een schat aan verhalen achter de stenen muren van eeuwenoude gebouwen.
Waarom deze stadswandeling?

Deze stadswandeling (ca 3,5 km) maakt deel uit van het project Verborgen verhalen van Groningen van Stichting BeeldBepalend en is bedoeld voor iedereen die kennis wil maken met de verborgen geschiedenis van de stad Groningen. Wij nodigen mensen uit om Groningen met een andere blik te bekijken: of je nu voor het eerst deze stad bezoekt of een 'stadjer' bent die alle Groningse straten kent.... Telkens is er iets nieuws te ontdekken.

Over de route

Deze route is zelfstandig te bewandelen en in een zelfgekozen tempo. Wel is het aan te raden om minstens een uur te nemen voor de wandeling en bij het Noordelijk Scheepvaartmuseum (nieuwe naam: Museum aan de A) te starten. De route is weergegeven als een rode lijn: deze route is speciaal bedoeld als voetgangers-route.

Belangrijke bezienswaardigheden zijn op de kaart voorzien van rode herkenningspunten. Bij ieder herkenningspunt is achtergrondinformatie terug te vinden over de locatie en de verborgen geschiedenis; als tekst of korte film.

Tijdens de wandeling kan het handig zijn om te kunnen zien waar je bent en waar je precies naartoe kunt lopen. Hiervoor is het mogelijk om locatieherkenning in te schakelen, via het onderste symbool aan de linkerkant van de routekaart.

 Beschrijving van de route

Voor deze stadswandeling is - behalve een routekaart en eventuele locatieherkenning - een volledige routebeschrijving beschikbaar, weergegeven als tekst. Kies het bovenste symbool, aan de rechterkant van de kaart, om de routebeschrijving zichtbaar te maken. 
NB: De route kan zich automatisch aanpassen aan de actuele verkeersomstandigheden (bijvoorbeeld bij werkzaamheden aan de weg), maar zal altijd voor voetgangers toegankelijk zijn.

 Over de weergave van de routekaart

Deze kaart geeft een beeld van de oorspronkelijke, middeleeuwse stadsmuur van de stad Groningen. Van deze stadsmuur zijn nog enkele sporen terug te vinden in de binnenstad. Deze visualisatie is gebaseerd op de kaarten die Egbert Haubois (1608/1610- 1653) maakte van de stad. Haubois zorgde in die tijd niet alleen voor een plattegrond, maar ook voor een driedimensionale weergave van Groningen tijdens de Middeleeuwen. In 2021 hebben wij zijn werk geïntegreerd in Open Street Maps.

Liever de route raadplegen zonder de driedimensionale weergave van Egbert Haubois? Via het tweede symbool aan de rechterkant van de kaart kan de weergave worden aangepast. Kies voor osm (Open Street Maps) om de volledige route te tonen.

Route Verborgen verhalen van Groningen

Routebeschrijving

  1. ▶️ Museum aan de A
    Museum aan de A, de nieuwe naam van het Noordelijk Scheepvaartmuseum, is een van de oudste gebouwen van Groningen. Dit museum richt zich voor een groot deel op de algemene historie van de Noord-Nederlandse handel.
    Lees meer
  2. Pakhuis Libau
    Aan de Hoge der A was de eerste haven van Groningen gevestigd, rond 1262. De A stroomde direct, langs wat nu het Reitdiep is, naar zee. Eb en vloed waren dan ook merkbaar in deze haven.
    Lees meer
  3. ▶️ Hoge der A
    In de omgeving van Hoge der A zijn archeologische opgravingen geweest met bijzondere vondsten. In de zeventiende eeuw was achter Pakhuis Libau, aan de Haaksgang, een bierbrouwerij gevestigd.
    Lees meer
  4. Café de Sleutel
    Café de Sleutel bevindt zich op de locatie waar ook de voormalige Brouwerij de Sleutel zat. In de vijftiende en zestiende eeuw was het een van de grootste producenten van het kluinbier (ook wel kluunbier genoemd). In de kelder is de oude put hiervoor nog te vinden.
    Lees meer
  5. ▶️ Noorderhaven
    De pakhuizen aan Hoge der A en Lage der A herinneren ons aan de hoogtijdagen als handelsstad in de vijftiende eeuw. De kleinere koggeschepen werden gebruikt op de routes van de Hanze en voeren naar de zee.
    Lees meer
  6. Universiteitsmuseum
    Een bezoek aan het Universiteitsmuseum is een ontdekkingstocht door een schatkamer met uniek academisch erfgoed. Het is een weerspiegeling van meer dan vier eeuwen wetenschapsbeoefening in Noord-Nederland.
    Lees meer
  7. ▶️ Ubbo Emmius monument
    Voor de stad Groningen was Ubbo Emmius de ideale kandidaat om de Latijnse school te leiden. Hij was zeer belangrijk voor de universiteit: een organisatie die voor een groot deel bepaalt hoe Groningen voelt en ervaren wordt.
    Lees meer
  8. Rijksuniversiteit Groningen
    De geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen gaat meer dan vierhonderd jaar terug. De eerste rector, de Duitse Ubbo Emmius, was zeer belangrijk voor de universiteit en voor de Groningse geschiedenis.
    Lees meer
  9. Boekhandel Godert Walter
    Bij boekhandel Godert Walter kun je terecht voor bijvoorbeeld Duitse literatuur en Groningana. Deze boekhandel kent een bewogen geschiedenis.
    Lees meer
  10. Het Grafisch Museum (GRID)
    Het GRID bevindt zich aan de Sint Jansstraat. In de historie van Groningen neemt deze straat een belangrijke plek in. Op de locatie waar nu het museum is gevestigd, hebben de Duitsers na de Tweede Wereldoorlog gecapituleerd.
    Lees meer
  11. Achter de Muur. Langs de sporen van de middeleeuwse stadsmuur van Groningen.
    De stad Groningen kent een lange en rijke geschiedenis. Helaas zijn er nog maar weinig sporen uit dit rijke verleden terug te vinden. Wie benieuwd is naar de middeleeuwse stadsmuur die Groningen ooit moest beschermen tegen aanvallen van buitenaf, moet ik teleurstellen. Het meeste is allang verdwenen. Wie nog sporen wil vinden, moet weten waar te zoeken.
    Lees meer
  12. Scholtenhuis
    De Duitse bezetting heeft diepe sporen achtergelaten in de stad Groningen. Aan de oostzijde van de Grote Markt stond het Scholtenhuis, ook wel Scholtenshuis genoemd. In de oorlogsjaren had het Scholtenhuis dienst gedaan als hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst en de Sicherheitspolitie.
    Lees meer
  13. Lutherse kerk
    De zwaan op de voorgevel van de Lutherse kerk is onlosmakelijk verbonden met het Lutherse geloof in Nederland, Ost-Friesland en het Duitse Oldenburg.
    Lees meer
  14. Der Aa-kerk
    Der Aa-kerk (ook wel A-kerk genoemd) bevindt zich in het A-kwartier: het handelskwartier van Groningen tijdens de middeleeuwen (dertiende, veertiende en vijftiende eeuw).
    Lees meer
Colofon
Project 'Verborgen verhalen van Groningen'
  • Uitvoerder en projectleiding 2017-2021: Stichting BeeldBepalend.
  • Met dank aan: VSBfonds, De Verhalen van Groningen, OOG TV, Boekhandel Godert Walter, Lutherse Kerk Groningen en Pakhuis Libau
Films over historische locaties
  • Locaties: Academiegebouw, Universiteitsmuseum, Museum aan de A (Scheepvaartmuseum), Der Aa-kerk en Hoge der A
  • Experts / geïnterviewden: Zweder von Martels (latinist en docent, Academiegebouw), Lammert Doedens (vrijwilliger, Universiteitsmuseum), Wicher Kerkmeijer (conservator/ adjunct-directeur, Museum aan de A), Harry de Munck (vrijwilliger, Der Aa-Kerk) en Gert Kortekaas (archeoloog, Hoge der A)
  • Productieteam: Wouter Koopmans, Yvonne Dijkstra, René de Boer, Paul Faber, Robert Kalverda, Jurian Gerard en Timme Munster
  • Presentatrices: Marloes ten Kate, Caitlin Weyhenke, Elin Stil en Suzan de Grijs
  • Montage: René de Boer en Sam Veeman
  • Visualisaties van de stad Groningen: Axe Kooi
Redactieteam online magazine en interactieve stadswandeling
  • Research en hoofdredactie: Louise Stutterheim
  • Inhoudelijke check historische informatie: Jan Paul Hof
  • Eindredactie: Ingrid de Vries
Poëziewandeling, najaar 2016
  • Deelnemende dichters: Rik Andreae, Renée Luth, Kasper Peters, Irene Wiersma en Philip Rozema
  • Initiatiefnemer: Ellis Nijland
  • Projectleider: Mare Kiers
  • Verhalenposter: De Verhalen van Groningen en Stichting BeeldBepalend

Verhalenposter

Het Duitsland van Groningen
verhalenposter
Verhalenposter 'Het Duitsland van Groningen', ontwikkeld door Stichting BeeldBepalend en De Verhalen van Groningen

Voorafgaand aan het project Verborgen verhalen van Groningen is een poëziewandeling ontwikkeld, genaamd 'Het Duitsland van Groningen'. Hiervoor zijn in de stad Groningen zes thema's onderzocht op Duitse invloeden en overeenkomsten: eten en drinken, religie, oorlog, wetenschap, handel en taal.

In samenwerking met De Verhalen van Groningen werd een Verhalenposter samengesteld, waarin diverse verborgen verhalen over de historische locaties aan bod komen.

Met dank aan

  • VSB Fonds
  • De verhalen van Groningen
  • Boekhandel Godert Walter
  • oog tv